“3 Cisim Problemi” Çin’li bilim-kurgu yazarı Liu Cixin’in kaleme aldığı üç romanlık bir serinin ilk kitabı. 2008 yılında yayımlandıktan sonra çok ilgi uyandırdı, pek çok ödül aldı ve dolayısıyla adaptasyonları yapıldı. Bunlardan biri geçen yıl (2023’te) Prime Video’da gösterime giren 30 bölümlük Çin yapımı “3 Cisim” dizisi. Diğeri de geçtiğimiz hafta Netflix’te yayımlanan 8 bölümlük “3 Cisim Problemi” dizisi.
Bu sonuncu versiyonun yapımcıları aynı zamanda televizyon tarihinin en önemli dizilerinden kabul edilen “Game of Thrones”a da imza attığı için beklentiler çok büyüktü. Yayınlandıktan kısa bir süre sonra ABD listelerinde en çok izlenenlere girdi. Romanı okuyanlarla diziyi izleyenler arasında tartışmalar çıkmaya başladı. Aşırı beğenenlerle, hiç beğenmeyenler arasındaki mesafe hızla büyüdü.
Ben bu videoda ne bu tartışmalara gireceğim, ne de dizi analizi yapacağım. Eldeki malzemeyi bilimsel bir bakış açısıyla değerlendireceğim. Çünkü o malzeme düşüncelerinizi kışkırtacak, beyninizi gıdıklayacak bir potansiyele sahip. Zaten dizinin alt türü de bu şekilde ifade ediliyor: “cerebral sci-fi thriller - beyinsel bilim kurgu gerilim.”
Yine de kişisel düşüncemi merak edenlere Netflix dizisi hakkındaki yorumumu çok sevdiğim bir film ismiyle yapayım: “İyi, kötü ve çirkin” tarafları olan bir dizi yapmışlar. Biz çirkinlikleri ve kötülükleri bir yana bırakıp iyi taraflarına odaklanacağız. Çünkü orada, kuantum mekaniği var. Fiziğin ve matematiğin çözemediği problemlere değiniliyor. Fermi paradoksundan giriliyor, oyun teorisinden geçilip kaos teorisine ulaşılıyor. Proton kadar yani atomdan küçük süper bilgisayarlar, onun içinde özerk hareket edebilen yapay zeka, oyunlaştırma, VR kasklar kullanılıyor. Dizinin mekanları arasında parçacık hızlandırıcıları, Çerenkov tankları var. “Işık hızına yakın hızlarda seyahat mümkün mü? Kuantum dolanıklığıyla bilgi iletimi yapılabilir mi?” gibi soruları düşündürüyor. Güneş gibi yıldızları antene dönüştürme fikri de var, insan beynini dondurma, ya da vücudu kurutup tekrar kullanma fikri de... İşte eldeki malzeme böylesine zengin.
Bu zengin malzemeden bugüne kadar yapılan adaptasyonları değerlendirecek olursak şöyle bir benzetme yapabilirim. Netflix dizisini bu konseptlere giriş katı olarak değerlendirin. Yani 1. Seviye olsun. Onun üstünde Çin yapımı dizi var. 2. Katta. Romanların kendisini de elbette 3.kat ya da 3. Seviye olarak kabul edebiliriz. Çatı katındaysa bizi varoluşsal bir kriz bekliyor.
İşte bu videoda daha çok dizi uyarlamasındaki karakterler ve sahneler üzerinden bilimsel ve teknolojik anlamada bir değerlendirem yapacağız. Aralara irili ufaklı “spoiler”lar girebilir. Dizileri izleyecek ya da romanı okuyacak vaktim yok diyenler işin bilimsel tarafını merak edenler açısından hiçbir problem yok.
Önce adından başlayalım.
00:00 Giriş
03:00 3 cisim probleminin kaynağı nedir?
08:29 Sophon nedir?
11:27 Vera'nın atladığı tank nedir?
12:59 Auggie'nin gözlerindeki geri sayım nasıl mümkün olabilir?
14:06 Tüm yıldızlar aynı anda kırpışabilir mi?
15:03 VR oyun kaskı nasıl çalışıyor?
17:14 Nanofiber bir gemiyi dilimleyebilir mi?
19:28 Güneş bir antene dönüşebilir mi?
20:50 İnsan vücudu yaşamını korumak için susuz kalabilir mi?
23:12 Beyni dondurup uyutmak mümkün mü?
25:54 Işığın %1’i hızında hareket eden uzay gemisi yapılabilir mi?
27:10 Einstein esprisinin anlamı ne?
27:38 Fermi paradoksu
31:48 Karanlık orman hipotezi
---
3 Cisim Problemi Simülasyonları:
javalab.org/en/three_body_problem_en
labs.sense-studios.com/threebody/index.html
---
🔗 Bağlantılar ve Kaynaklar:
Bu videoda bahsedilen konular hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz, metnin tamamını ve bağlamsal kaynakları web sitemde bulabilirsiniz. barisozcan.com/
instagram.com/barisozcan