Rzeczpospolita przełomu XVI-XVII w.
25 videos • 155 views • by Leszek Mioduchowski Dziwny jest obraz Rzeczpospolitej końca XVI i początku XVII w. wyniesiony ze szkoły średniej. Nawet absolwenci wydziałów historycznych polskich uniwersytetów dostają ten obraz dość mocno wypaczony. A dotyczy to spraw bardzo zasadniczych dla dalszych losów Rzeczpospolitej. W tym opisie playlisty o powyższym tytule będę się starał ten obraz uzupełniać, wprowadzając zaniechane a nawet ukrywane wątki... Doskonałe uzupełnienie, czy nawet bazę historyczną, jest praca naukowa, która dotarła właśnie do moich rąk autorstwa dr Pawła Kasztelana (to jest plik pdf, który trzeba ściągnąć na hd, i przeczytać): https://repozytorium.amu.edu.pl/bitst... Opis do filmu 'Polacy na Kremlu. Bitwa pod Moskwą w 1612r.' Warto znać wydarzenia polityczne bezpośrednio poprzedzające te przedstawione na filmie. Otóż, królem Rzeczpospolitej był wówczas Zygmunt III Waza. Trwało oblężenie Smoleńska (1609) - wówczas twierdzy moskiewskiej przez wojska Rzeczpospolitej. Carem w Moskwie był Wasyl Szujski, którego pozycja wśród bojarów moskiewskich była bardzo słaba. Na sutek ataku Rzeczpospolitej był on zmuszony do zawarcia ugody ze Szwecją, której efektem było zrzeczenie się na rzecz Szwecji sporych zdobyczy moskiewskich w Infantach, dokonanych jeszcze przez cara Iwana Groźnego. W zamian Szwedzi mieli przysłać wsparcie wojskowe do aktualnego konfliktu z Rzeczpospolitą. Właśnie w 1610 roku miało dojść do połączenia armii moskiewskiej z wojskami szwedzkimi, co miało się odbyć w okolicy wsi Kłuszyno, położonej między Moskwą a Smoleńskiem. Hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski wyprosił u króla wydzielenie stosunkowo niewielkiego oddziału z wojsk oblegających Smoleńsk. Oddział ten, pod jego dowództwem, 4 lipca 1610 roku rozgromił jeszcze nie połączone formacje moskiewsko - szwedzkie. W naszym przekazie znane jest to jako bitwa pod Kłuszynem. W wyniku tej porażki car Wasyl Szujski, który wycofał się do Moskwy, został zdetronizowany przez bojarów, którzy ZAPROSILI Stanisława Żółkiewskiego wraz z jego wojskiem - do Moskwy. W czasie rozmów w Moskwie zaproponowali tron moskiewski dla polskiego następcy tronu, którym był królewicz Władysław, późniejszy król Rzeczpospolitej, Władysław IV. Żółkiewski zaaprobował porozumienie i odbyła się zaoczna koronacja nowego polskiego cara, zaczęto bić monetę moskiewską z wizerunkiem cara Władysława, a wojsko polskie rozlokowało się na Kremlu jako gwardia przyboczna nowego cara. Przeprowadzono ceremonie hołdu nowemu carowi przez wszystkich dostojników (w tym przez byłego cara Wasyla Szujskiego) i przedstawicieli wszystkich regionów i miast Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, które już w tym czasie było wielokrotnie rozleglejsze od Rzeczpospolitej. Hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski został 'gubernatorem' Moskwy. Wyjechał szybko do Polski, aby sprowadzić na Kreml nowego cara. Zabrał ze sobą całą rodzinę bojarów Szujskich, żeby nie dokonali jakiejś dywersji politycznej w czasie jego nieobecności. Ku jego zaskoczeniu, król nie zgodził się na uzgodniony przez niego sojusz z Moskwą. Odrzucił umowę, a Żółkiewskiego oskarżył o przekroczenie uzgodnionych z królem pełnomocnictw. Hetman polny koronny obraził się na króla i wyjechał na kilka lat do swoich włości. Bojarzy Szujscy, więzieni w Rzeczpospolitej, w krótkim czasie wszyscy zmarli, co oczywiście rodzi podejrzenie o udział w ich śmierci osób trzecich. Po tych właśnie wydarzeniach wkraczamy w relację przedstawioną na filmie. Leszek Mioduchowski